Hầu hết các máy ảnh hiện nay đều được trang bị hệ thống lấy nét tự động hay còn gọi là Auto focus (AF) cho phép bắt nét chính xác đối tượng mang lại hình ảnh chân thực, rõ nét. Nếu biết cách lấy nét, bạn sẽ có được những hình ảnh sắc nét tạo nên khung hình hoàn hảo. Trong bài viết này cung cấp cho bạn những kiến thức cơ bản về hệ thống lấy nét tự động và các chế độ lấy nét trên máy ảnh.
Xem thêm: Chống rung quang học (OIS) là gì? Tác dụng của chống rung quang học (OIS) như thế nào?
Hệ thống lấy nét tự động là gì?

Hệ thống lấy nét tự động (kí hiệu AF) hay còn gọi là chế độ lấy nét auto là một trong những chức năng tiện dụng được tích hợp trong các máy ảnh kỹ thuật tân tiến tại thời điểm này. Chức này này cho phép bạn có thể tự động lấy nét vào đối tượng 1 cách dễ dàng mà không cần chỉnh lấy nét thủ công (Manual focus/MF) như trước.
Có rất là nhiều phương pháp lấy nét tự động không giống nhau khả dụng cho từng loại máy ảnh. Tùy thuộc theo kiểu máy ảnh bạn sử dụng mà có thể sử dụng các chế độ lấy nét tự động không giống nhau.
Tầm quan trọng của sự tương phản

Để hệ thống lấy nét tự động hoạt động thông thường, bạn phải cần đặt máy ảnh vào khu vực có độ tương phản cao.
Nếu bạn sử dụng máy ảnh của mình để lấy nét vào một bức tường trắng không có họa tiết hoặc bầu trời xanh không có bất kỳ đám mây nào, hệ thống lấy nét tự động của bạn có thể cố gắng lấy nét một số lần & sẽ không bắt nét tiếp.
Vvấn đề này được lí giải bởi một bức tường trắng hoặc bầu trời trong xanh không có độ tương phản để máy ảnh có thể bắt nét & nhận xét độ chính xác của tiêu điểm.
Thế nhưng, nếu bạn tìm thấy một khu vực có sự tương phản trên tường của bạn & bạn đặt tiêu điểm ngay chính giữa, hệ thống lấy nét auto của bạn sẽ có thể lấy nét đơn giản hơn. Độ tương phản càng lên cao thì khả năng lấy nét càng chính xác.
Xem thêm:Hiện tượng lưu ảnh là gì? Cơ chế hiện tượng lưu ảnh của mắt
Cách lấy nét AF

Có thể bạn tưởng tượng, chỉ cần sử dụng cơ chế full auto (hoàn toàn tự động), từ ảnh phong cảnh đến chân dung, máy ảnh tự làm hết, quá dễ dàng. Vậy, vì sao có nhiều bức ảnh không đủ nét? Chẳng hạn con mắt trong bức ảnh chân dung, hay ngôi nhà trên ngọn đồi?
Vấn đề ảnh hưởng đến việc hiểu & sử dụng đúng hệ thống lấy nét tự động.Các bạn quan sát các điểm nét trong hình, máy ảnh DSLR có một điểm nét ở giữa trung tâm & các điểm chung quanh trong khung hình. Thông thường thì gồm 9 điểm, cao cấp hơn thì nhiều điểm nét hơn, có máy 61 điểm nét.
Về cơ bản, bạn có thể kiểm soát các điểm nét này. nếu bạn chọn một đối tượng gần nhất trong khung ảnh trùng với điểm nét AF (auto-focus) & nếu bạn không mong muốn lấy nét bãi cỏ phía trước mà nét sâu hơn trong một khung ảnh, thì hai trường hợp này hoàn toàn rất không giống nhau ảnh hưởng đến AF.
Tự động chọn
Máy ảnh mặc định là auto sử dụng hết các điểm AF trong các chế độ chụp. Chọn chế độ này, bạn bấm nút AF ở mặt sau máy ảnh (có thể vị trí các model khác nhau), màn hình các điểm nét hiển thị chứng nhận AF đa điểm auto.
Khi bạn ước muốn lấy nét vào đối tượng gần nhất trong khung và khoảnh khắc có thể qua đi, AF auto chọn là giải pháp tốt nhất, tránh tình trạng loay hoay với thiết bị mà khoảnh khắc vụt qua.
Chọn bằng tay
Bấm AF, rồi bấm Set, máy ảnh hiển thị chế độ tuỳ chọn từ hệ thống lấy nét tự động đa điểm sang lấy nét trung tâm, lấy nét điểm. Bấm Set lần nữa nếu mong muốn trở lại lấy nét auto đa điểm.
AF trung tâm điểm là lấy nét chính xác & hoàn hảo khi đối tượng chính cần nhấn mạnh nằm ở vùng trung tâm khung hình. AF điểm, là tuỳ chọn hầu hết cho toàn thể khi chụp chân dung, thế nhưng trong phong cảnh, bạn sẽ lấy nét hậu cảnh để mờ tiền cảnh hay trái lại… Thì cũng chọn cách lấy nét AF điểm này.
Các điểm nét chéo, lệnh vùng trung tâm, khi chọn AF điểm là các điểm nét thường xuyên cho chụp chân dung. Các điểm chéo gần vùng mắt đối tượng. Các điểm AF bìa trái và phải thường dùng khi cần lấy nét vào một đối tượng xa trong khung, lấy nét điểm vào đối tượng ở một bên, trái hoặc phải.
Bạn có thể khoá AF thông qua việc giữ nút chụp. Chẳng hạn bạn lấy nét vào đôi mắt, mặc dù vậy nếu bấm luôn thì khung ảnh có bố cục không đẹp, bạn khoá AF bằng cách giữ nguyên nửa nút chụp, chuyển dịch khung máy bố cục lại theo ý rồi bấm máy chụp.
Hiển nhiên, bạn cần phải tính được ánh sáng tại điểm lấy nét cho hài hoà, bởi vì vị trí máy đo sáng điểm trùng với điểm bạn khoá AF. VD, bạn lấy nét và khoá nét ở một điểm rất sáng, sau đó bố cục khung ảnh bấm máy, hình ảnh chắc chắn sẽ dư sáng. Nên phải tính toán khi sử dụng cách này.
Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu năng hệ thống lấy nét tự động

Chất lượng ánh sáng là một trong những yếu tố quan trọng có thể ảnh hưởng đến hiệu năng hệ thống lấy nét tự động. Trong điều kiện ánh sáng yếu, máy ảnh khó phát hiện độ tương phản, vì vậy hiệu năng lấy nét tự động cũng bị giảm theo.
Một số yếu tố khác có thể liên quan đến hiệu năng lấy nét auto như khẩu độ tối đa của ống kính & tốc độ của động cơ lấy nét.
Về khẩu độ tối đa của ống kính, ống kính có khẩu độ tối đa f/2.8 lấy nét nhanh hơn so với ống kính zoom f/5.6. Ống kính f/2.8 thích hợp với hệ thống lấy nét auto, vì khẩu độ ống kính không quá rộng, cũng không quá hẹp.
Ống kính tiêu cự f/1.4 bắt nét thường chậm hơn ống kính f/2.8 vì các yếu tố của thấu kính cần nhiều góc xoay hơn để đạt được tiêu điểm đúng đắn. Khẩu độ ống kính lý tưởng nhất nên từ f/2.0 đến f/2.8 để máy ảnh có hiệu năng lấy nét auto tốt nhất.
Lời kết
Trong bài viết trên, chúng tôi đã trình bày cụ thể hệ thống lấy nét tự động là gì và các chế độ lấy nét tự động Auto focus phổ biến. Với những kiến thức cũng như một vài gợi ý cơ bản về các chế độ lấy nét trong máy ảnh. Hy vọng, nó thật sự có ích có thể giúp bạn cải thiện khả năng lấy nét, thỏa sức chụp những bức ảnh mang phong cách riêng.
Kha My-Tổng hợp và bổ sung
Nguồn tham khảo: (kyma.vn, vjshop.vn, shopnhiepanh.vn)